Ο COVID-19 έχει εξαπλωθεί στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Ωστόσο, ο αντίκτυπος της νόσου είναι διαφορετικός από χώρα σε χώρα. Και επομένως εύλογα γεννάται το ερώτημα που να οφείλονται αυτές οι διαφορές αριθμών σε κρούσματα και θανόντες.
Μέχρι σήμερα οι διαφορές αυτές έχουν αποδοθεί στα διαφορετικά μέτρα που πάρθηκαν, στoν χρόνο έναρξης αλλά και πειθαρχίας των μέτρων, στις υποδομές υγείας, στη διαφορετική μετάλλαξη του ιού πού χτύπησε την κάθε χώρα αλλά και και στη διαφορετική γενετική βάση του πληθυσμού.
Ένας καινούργιος παράγοντας αναδύθηκε από πρόσφατες έρευνες συσχετισμού μεταξύ των χωρών όπου δεν είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός κατά της φυματίωσης (BCG Calmette–Guérin) και η επίδραση που αυτός μπορεί να έχει στο νέο κορωνοϊό. Οι ερευνητές διεπίστωσαν ότι οι χώρες χωρίς γενικές πολιτικές εμβολιασμού με BCG όπως Ιταλία, Κάτω Χώρες (Βέλγιο, Ολλανδία) και ΗΠΑ έχουν πληγεί πολύ περισσότερο (κρούσματα, θάνατοι αλλά και μεγαλύτερη θνησιμότητα σε μικρότερες ηλικιακές ομάδες) σε σύγκριση με χώρες που ακολουθούν καθολικές και μακροχρόνιες πολιτικές BCG. Ενώ και οι χώρες που έχουν καθυστερήσει την έναρξη της καθολικής πολιτικής BCG, όπως το Ιράν, έχουν υψηλή θνησιμότητα, σύμφωνα με την ιδέα ότι η BCG προστατεύει τον εμβολιασμένο ηλικιωμένο πληθυσμό.
Μπορεί άραγε ένα υποχρεωτικό εμβόλιο που κάναμε στο παρελθόν να μας βοηθά να μην νοσήσουμε σοβαρά απο τον Covid-19; Και εάν ναι ποιός θα μπορούσε να είναι ο μηχανισμός που μας προστατεύει;
Υπάρχουν αναφορές ότι το εμβόλιο BCG μπορεί να προσφέρει ευρεία προστασία από λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.
Εκτός της προστασίας από τη φυματίωση, ένα χαρακτηριστικό που πρέπει να τραβήξει την προσοχή μας σε αυτό το εμβόλιο είναι η επίδρασή του στη μείωση της βρεφικής θνησιμότητας με μη ειδικό τρόπο. Αυτό το χαρακτηριστικό δίνει στο εμβόλιο ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα έναντι άλλων εμβολίων που παρέχουν προστασία μόνο κατά το παθογόνο για το οποίο αναπτύχθηκαν.
Πρόσφατα περιγράφηκε ότι το BCG προκαλεί φαινότυπο μνήμης στα ανοσοκύτταρα, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως “εκπαιδευμένη ανοσία” Η εκπαιδευμένη ανοσία παρέχει μη ειδική προστασία εναντίον διαφορετικών παθογόνων, προκαλώντας ανοδική ρύθμιση των PPR και την έκκριση προφλεγμονωδών κυτοκινών μέσω επιγενετικού και μεταβολικού επαναπρογραμματισμού, από την τροποποίηση ιστόνων σε ρυθμιστικά στοιχεία συγκεκριμένων γονιδίων.
Αυτή η μη ειδική προστασία αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο πλεονέκτημα όταν χρησιμοποιείται σε νεογέννητα αφού ακόμα δεν έχουν πλήρη ανάπτυξη του προσαρμοστικού ανοσοποιητικού σύστηματος και δεν έχουν εκτεθεί σε ένα ευρύ φάσμα επιβλαβών παθογόνων. Εξαιτίας αυτού, η εκπαίδευση του ανοσοποιητικού που δίνεται από την BCG θα μπορούσε να διαδραματίζει θεμελιώδες ρόλο βοηθώντας τα εμβολιασμένα άτομα να ανταποκριθούν σε μια μεγάλη ποικιλία παθογόνων.
Όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην περίπτωση του ιού της γρίπης Α, που το υψηλό ποσοστό μετάλλαξης του μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των ιδιαίτερα ειδικών εμβολίων. Η εκπαιδευμένη ανοσοποιητική απόκριση ωστόσο θα μπορούσε να είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα για την προστασία που όπως έχει αποδειχθεί ανταποκρίνεται καλά σε ιογενείς, βακτηριακές και μυκητιασικές λοιμώξεις.
Μήπως τελικά ένας επιγενετικός προγραμματισμός μέσω του εμβολίου BCG προστατεύει περισσότερο τον πληθυσμό από τον κορωνοϊό; Μήπως έχουμε και τη θεά τύχη με το μέρος μας;
