Η πανδημία της μυστηριώδους φονικής πνευμονίας έχει συνδεθεί μ’ έναν νέο κορωναϊό, που ανήκει σε μια οικογένεια ιών υπεύθυνων για νόσους που ποικίλουν σε σοβαρότητα, από το απλό κρύολόγημα μέχρι το Σοβαρό Οξύ Σύνδρομο του Αναπνευστικού (SARS).
Πιο συγκεκριμένα με τα μέχρι τώρα δεδομένα ο καινούργιος ιός μπορεί να προκαλέσει ήπια συμπτωμτολογία δηλαδή: πυρετό, βήχα, δυσκολία στην αναπνοή, μυαλγίες, καταβολή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίστηκαν και γαστρεντερικά προβλήματα. Σε σοβαρές περιπτώσεις εμφανίζεται πνευμονία, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, σήψη, σηπτικό σοκ και επέρχεται ο θάνατος. Τα άτομα που ανήκουν σε υψηλή ομάδα κινδύνου, όπως οι ηλικιωμένοι, άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, ακόμη και οι καπνιστές είναι πιθανότερο να νοσήσουν σοβαρά.
Όλοι γνωριζουμε λοιπόν ότι προκαλεί πνευμονία και ότι δεν ανταποκρίνεται σε αγωγή με αντιβιοτικά, γεγονός που δεν προκαλεί έκπληξη. Αλλά όσον αφορά για τα αίτια της θνησιμότητας και τι άλλο μπορεί να προκαλέσει ο καινούργιος αυτός θανατηφόρος ιός δεν έχουμε όντως σαφή εικόνα. Όπως πολύ σωστά ανέφερε ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας «κάθε μέρα μαθαίνουμε καινούργια στοιχεία για τον Κορωναϊό». Αυτό σε ένα μέρος ίσως να οφείλεται και στο γεγονός ότι δεν γίνονται νεκροτομές εξαιτίας του φόβου διασποράς της νόσου.
Καινούργια στοιχεία που αναφέρθηκαν είναι πως ασθενείς που νοσούν παρατήρησαν ότι είχε εξασθενήσει ή είχαν πλήρη απώλεια των αισθήσεων της όσφρησης και γεύσης. O Ruby Gobert παίκτης του ΝΒΑ βιώνοντας αυτήν την απώλεια, αναρωτήθηκε αν και άλλοι είχαν υποστεί την ίδια βλάβη ως πρώτο σύμπτωμα και διαπίστωσε ότι ήταν πολλοί! Ως νευροεπιστήμων με έμφαση στην νευροφυσιολογία, το γεγονός αυτό μου κίνησε πραγματικά το ενδιαφέρον.
Η μύτη μας περιέχει μια τεραστια ποικιλία μορίων, τους υποδοχείς, οι οποίοι συνδέονται με χημικές ουσίες που συνθέτουν τις οσμές. Οι υποδοχείς στη συνέχεια στέλνουν την οσφρητική ή γευστική αντίστοιχα πληροφορία κατα μήκος των νευρικών ινών με ηλεκτρικές ώσεις. Σε προηγούμενη ανάρτηση του healthy voice gr είχαμε αναφέρει πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, η οποία έδειχνε ότι αν χειραγωγήσουμε τα καταλληλα εγκεφαλικά κύτταρα μπορούμε να αντιστρέψουμε τις γεύσεις των τροφών, έτσι ώστε τα πειραματόζωα να νιώθουν πικρή γεύση, όταν τρώνε κάτι γλυκό και το αντίστροφο. Είναι ο έγκέφαλος επομένως που δίνει νόημα σε αυτά τα χημικά! Εάν δεν λειτουργεί σωστά ο εγκέφαλος μπορεί και να μειώνεται ή και να παύει η ικανοτητα γεύσης ή οσφρησης.
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η αίσθηση της όσφρησης μειώνεται με την ηλικία, αλλά και ότι η εξασθένηση ή η απώλεια της όσφρησης είναι μεταξύ των πιο σημαντικών πρόδρομων συμπτωμάτων πολλών νευροεκφυλιστικών παθήσεων αλλά και επικείμενου θανάτου.
Και κάπου εδω γεννάται το ερώτημα εάν ο ιός μπορεί να μολύνει νευρώνες, εάν μπορεί να μολύνει τον εγκέφαλο, και κατά συνέπεια αν το ενδεχόμενο αυτό μπορεί να έχει σχέση με το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας και τους επερχόμενους θανάτους.
Για πρώτη φορά στις 27 Φεβρουαρίου, ο Yan-Chao Li του Πανεπιστημίου Jilin στην Κίνα και οι συνεργάτες του υποστηρίζουν ότι εάν το SARS-CoV-2 μολύνει νευρικά κύτταρα, ιδιαίτερα νευρώνες στον προμήκη μυελό, όπου βρίσκονται το κέντρο ελέγχου για την καρδιά και τους πνεύμονες, η βλάβη μπορεί να συμβάλει στην “οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια των ασθενών με COVID-19”.
Πώς όμως μπορεί να μολύνει τα νευρικά κυτταρα ο ιός?
Τα επιδημιολογικά στοιχεία υποστηρίζουν την υπόθεση ότι οι νευρώνες του προμήκη μυελού μπορούν να μολυνθούν από το SARS-CoV-2 και να συμβάλλουν στην ανεπάρκεια της αναπνοής και τον πιθανό θάνατο ενός ασθενούς. Οι ερευνητές εξηγούν ότι ο χρόνος που απαιτείται για την πρόοδο του COVID-19 από τα πρώτα συμπτώματα έως στην δυσκολία της αναπνοής είναι συνήθως πέντε ημέρες. Στη συνέχεια οι ασθενείς γίνονται δεκτοί στο νοσοκομείο για περίπου δύο ημέρες, και μια μέρα μετά την εντατική θεραπεία πεθαίνουν. “Η περίοδος λανθάνουσας κατάστασης είναι αρκετή για να εισέλθει ο ιός και να καταστρέψει τους μυελικούς νευρώνες”, υποστηρίζουν οι ερευνητές.
Στις 13 Μαρτίου άλλο ένα άρθρο αναφέρεται στη δυνατότητα και πιθανότητα μερικά από τα αναπνευστικά συμπτώματα, όπως η αδυναμία να πάρει αέρα στους πνευμονες ο ασθενής, να αποδίδονται στο νευρικό σύστημα, αφού και στο παρελθόν υπήρξαν κορωναϊοί όπως οι SARS-CoV και MERS-CoV που μπορούσαν να στοχεύσουν το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Επιπρόσθετα, το 2008 ερευνητές έδειξαν σε πειραματόζωα, ότι ο ιός SARS-CoV, ο οποίος προκάλεσε το ξέσπασμα SARS το 2003, εισήλθε στον εγκέφαλο των διαγονιδιακών ποντικών, που εκφράζουν τον ανθρώπινο ACE2 μέσω νευρώνων από τη μύτη. Ο ιός στη συνέχεια εξαπλώθηκε γρήγορα στα συνδετικά νευρικά κύτταρα. Η εκτεταμένη βλάβη των νεύρων ήταν η κύρια αιτία θανάτου, ανέφερε τότε η ομάδα.
Μήπως ο εγκέφαλος είναι μεγάλο μέρος του προβλήματος; Εάν υπάρχει βάση σε αυτήν τη θεωρία που στηρίζεται βεβαίως σε ερευνητικές εργασίες, μήπως θα έπρεπε να στραφούν και αλλού οι ειδήμονες για τη θεραπεία των ασθενών;
Μια τελευταία σκέψη, στο puzzle που δημιουργείται. Η νόσος Covid 19, δεν φαίνεται να επηρεάζει νέα παιδιά μέχρι την ηλικία των 10 ετών. Γνωρίζουμε ότι το νευρικό σύστημα των παιδιών σε αυτές τις ηλικίες δεν έχει πλήρως ολοκληρωθεί και ωριμάσει. Το γεγονός αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ο ιός δεν μπορεί να συνδεθεί με τα ανώριμα νευρικά τους κύτταρα, είτε περιφερικά είτε κεντρικά. Μήπως και αυτό είναι ακόμη ένα στοιχείο που μας δείχνει πιθανή συμμετοχή του νευρικού συστήματος στους νοσούντες; Μήπως πολλές από τις περιπτώσεις της οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας είναι κεντρικής αιτιολογίας, μήπως πρέπει να εξεταστεί και αυτός ο μηχανισμός για να δοθούν κατευθύνσεις για άμεση διάγνωση αλλά και θεραπεία;
