Η αποκατάσταση ενός ανθρώπου με περιφερική νευρική βλάβη, απαιτεί πραγματικά όλο το ρεπερτόριο των δεξιοτήτων και της κρίσης του εξειδικευμένου γιατρού και φυσικοθεραπευτή.
Η πρόοδος της μικροχειρουγικής τεχνικής, έχει προσφέρει τη δυνατότητα αλματώδους προόδου, στον τομέα της αποκατάστασης των βλαβών περιφερικών νεύρων Παράλληλα, οι μελέτες σε διάφορους τομείς και επίπεδα του νευρικού συστήματος, έχουν αποκαλύψει πολλά άγνωστα κομμάτια της δομής και της λειτουργίας του τόσο σε μικροσκοπικό, όσο και σε κυτταρικό ή μοριακό επίπεδο.
Παρ΄όλα αυτά η αποκατάσταση μιας νευρολογικής βλάβης αποτελεί ακόμη τη μεγαλύτερη πρόκληση και παρουσιάζει συχνά μακροχρόνιους και σοβαρούς λειτουργικούς περιορισμούς. Η μυiκή δύναμη, η αισθητικότητα, τόσο η προστατευτική όσο και η διακριτική, καθώς και η συμπαθητική λειτουργία, είναι δυνατόν να διαταραχθούν και εάν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα θα προκύψουν παραμορφώσεις και λειτουργικές ανεπάρκειες.
Οι παραμορφώσεις οφείλονται στη μυική ανισορροπία η οποία μαζί με την μυική αδυναμία μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια της αρθρικής κινητικότητας και σχηματισμό συγκαμψεων, τόσο στην άρθρωση όσο και στα μαλακά μόρια. Αυτό με τη σειρά του έχει σοβαρότατο αντίκτυπο στη λειτουργία, στην αυτοεξυπηρέτηση και στην εργασία των ασθενών, που έχουν υποστεί βλάβη περιφερικού νεύρου.
Η προσεκτική αξιολόγηση, είναι η βάση για να ελέγχουμε την πορεία της επανανεύρωσης, καθώς και της αποτελεσματικότητας της θεραπείας και περιλαμβάνει δοκιμασίες για τη δύναμη των μυών, το εύρος κίνησης της άρθρωσης, την αξιολόγηση της αισθητικότητας και της συμπαθητικής λειτουργίας δηλαδή συνολικά της λειτουργικότητας του άκρου. Η συχνή επανεξέταση είναι επιβεβλημένη.
Στην οξεία φάση, αμέσως μετά το χειρουργείο, το θεραπευτικό σχήμα περιλαμβάνει προστασία του τραυματισμένου ή χειρουργημένου νεύρου, για να επιτραπεί η επούλωση, πρόληψη της αρθρικής σύγκαμψης και αποφυγή περαιτέρω βλάβης εξαιτίας της μειωμένης αισθητικότητας. Η φάση αυτή συνοδεύεται από προστατευτικούς και λειτουργικούς νάρθηκες, ασκήσεις εύρους κίνησης καθώς και εκπαίδευση του ασθενούς. Η συμμετοχή του ασθενούς στη θεραπεία είναι πρωτίστης σημασίας.
Κατά τη διάρκεια της φάσης αποκατάστασης η επανεκπαίδευση είναι ιδιαίτερα σημαντική. Καθώς οι μύες επανευρώνονται, άσκηση, επανατροφοδότηση και ηλεκτρικός ερεθισμός, χρησιμοποιούνται για να ενισχυθεί η δύναμη και ό έλεγχος των μυών. Ενώ προχωράει η επανανεύρωση των δερματικών υποδοχέων εκτελείται απευαισθητοποίηση για να μειώσουμε την υπερευαισθησία που είναι εξαιρετικά ενοχλητική και επώδυνη για τον ασθενή, αλλά και αισθητική επανεκπαίδευση για τη βελτίωση της διακριτικότητας. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι ασθενείς αυτοί δεν έχουν την ικανότητα για πχ να κουμπώνουν ένα κουμπί, η να πιάνουν μία βελόνα εξαιτίας της μειωμένης διακριτικής τους ικανότητας.
Η νευρική αποκατάσταση επαναφέρει την αισθητικότητα, αλλά η περιοχή του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τις πληροφορίες έχει στο μεταξύ αποδιοργανωθεί, με αποτέλεσμα την μη πλήρη αναγνώριση και συσχέτιση των ερεθισμάτων που λαμβάνονται από την αισθητική οδό. Για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας απαιτείται επανεκπαίδευση του εγκεφάλου με ειδικές τεχνικές, προκειμένου να αποκατασταθεί πλήρως η αισθητικότητα.
Τέλος πρέπει να αναφερθεί ότι η αναδιοργάνωση του εγκεφάλου διαρκεί μέχρι έξι χρόνια, από την αποκατάσταση της νευρολογικής βλάβης. Για τους παραπάνω λόγους, η αισθητική επανεκπαίδευση κρίνεται απαραίτητη, αφού αυξάνει σημαντικά την ικανότητα αναγνώρισης των ερεθισμάτων, σε συντομότερο χρόνο και παράλληλα αυξάνει τη λειτουργικότητα.
Η πλήρης αποκατάσταση νευρολογικών βλαβών δεν είναι απλή υπόθεση, αποτελεί πράγματι την μεγαλύτερη πρόκληση για τον εξειδικευμένο γιατρό, φυσικοθεραπευτή και ασθενή!
